Çocuklarda disiplin ve hoşgörü birlikte olmalıdır. Unutulmamalıdır ki çocuk hayatının ilk gününden beri öğrenme sürecinde olan bir varlıktır. Öğrenme olan kişi sık sık hata yapar. Mühim olan bu hataların çocuğa gerekli açıklamaları yaparak öğrenme ile değiştirilmesidir. Çocuğa aşırı disiplin uygulanması, çocuğun bazı noktalarda sıkılmasını ve kendini ortaya koyma noktasında tereddütler yaşamasına neden olur. Aşırı disiplin çocuklarda kaygı belirtilerine yol açar ve çocuk kendisini devamlı gergin ve huzursuz hisseder. Çocuğun yaptığı hatalar hiçbir zaman görmemezlikten gelinmemeli, görmezlikten gelinen davranışlar çocuklarda pekişecektir. Bu nedenle uygun bir şekilde çocuğun yaptığı hatalar anlatılmalıdır. Aşırı hoşgörülü anne baba tutumunda ise, neyin doğru neyin yanlış, neyin yapılması gereken neyin yapılmaması gereken davranış olduğunu bilemeyen bir çocuk haline gelmesine neden olur. Aşırı hoşgörü çocukta gevşek ve tutarsız bir yapının ortaya çıkmasına ve çocuğun sınırları devamlı genişletme gayretleri içine girmesine yol açar. Bu şekilde aşırı gevşetilmiş sınırlar çocuklarda davranış problemlerine yol açarak belli bir süre sonra anne baba için çocuğun davranışlarının çok büyük bir problem haline gelmesine neden olabilir. Bu nedenle anne babanın her ikisinin de disiplin ve hoşgörü konusunda sözbirliği içinde olmaları ve birbirinden farklı tutumlara girmemeleri gerekir. Özellikle evde yaşayan veya çocuk üzerinde etkinliği olan büyükanne ve büyükbabanın da bu konuda sınırları gevşetmek yerine, anne babaya yardımcı olmaya çalışmaları gerekir. Bu tutarsız durum çocuğun, nasıl davranacağını bilmemesine ve davranış problemlerinin daha da artmasına neden olur. Anne babaların bu konuda disiplin ve hoşgörü dozunu tam olarak ayarlamaları önemlidir. Çocukluğun psikososyal gelişimi için çok önemlidir.
HERŞEYE İTİRAZ
Çocukların anne babalarına karşı gelmesi çok sık karşılaşılan bir problemdir. Anne babanın her dediğini olumlu veya olumsuz taraflarını düşünmeden sürekli karşı gelme durumuyla aileler sıkla karşılaşmaktadır. Genelde çocuklarda çabuk sinirlenme karşı gelmeye eşlik eden bir durumdur. Normal yaşın verdiği karşı gelme bazı dönemlerde çocuklarda gözükür. Anne babanın dengeli tutumuyla bu problem kısa sürede aşılabilir. Çabuk sinirlenme ve karşı gelme genelde çocuklarda kaygı halinin belirtisidir. Bazı noktalarda içsel çatışmaları olan ve kaygı hali olan çocuklar çok çabuk tepki ortaya koyarak sık sık anne babalarına karşı gelirler. Kardeş kıskançlığı, çocuğa karşı anne veya babanın ilgisizliği, diğer kardeşin çok fazla ön plana geçmesi, sık sık eleştirilme, aşırı derecede disiplin uygulamaları, çocuğu etkileyen psikososyal stres faktörleri çocukta kaygı oluşturacak nedenlerdir. Karşı gelen ve çabuk sinirlenen çocuğa genelde yapılması gereken şey çocuğun kaygı durumuna neden olan etkeni bulmaktır. Çocuğa dengeli ve düzenli sevgi ve hoşgörü ortamı çocuğun kaygı durumunu azaltacak ve onu anne babayla işbirliğine zorlayacaktır. Çocukların karşı gelme ve tutturmacılık ile anne babalarını yönlendirmeleri yerine, anne babanın biraz daha bilinçli davranıp basit psikolojik kuralları uygulayarak çocuklarını istedikleri gibi yönlendirebilirler. Çocukların kendileriyle ilgili ve ailenin genelini ilgilendiren konularda alınacak kararlarda fikirlerinin alınması, fikirlerine değer verilmesi itiraz etmelerini de engelleyecektir.
İÇEKAPANIKLIK
Çocuklar devamlı psikososyal bir gelişim gösterirler. Normal sosyal gelişim içerisinde başta aile üyeleri olmak üzere diğer insanlar ile iletişim önemlidir. Bu normal gelişim için kaçınılmaz bir durumdur. Bazı çocuklar gerek kişilik özelikleri gerekse ikincil olarak etki eden faktörler sonucunda içedönük, sosyal ortamlara ve alışılmadık mekanlara kolay adapte olamayan, genelde duygusal paylaşıma girmeyen yabancı insanlardan tedirgin olan bir yapıda olabilirler. Anne babaların bu durumda yapmaları gereken sık sık çocuğa söz hakkı tanımaları, hemen her konuda onun kendisini ve duygularını ifade etmesini sağlamaları, ona sık sık ne hissettiğini ve düşündüğünü sormaları, çocuğun kendisine değer vermeleri, konuştuğu zaman dinlemeleri, sık sık sosyal ortamlarla irtibatını sağlamaları, onu olduğu gibi kabul ederek sevgilerini belli etmeleri, çocuğun her şeyine müdahale etmeden ve çok müdahaleci olmadan onun kendini ortaya koymasına fırsat tanımaları içekapanıklığın giderilmesinde çok önemlidir.
AŞIRI HAREKETLİLİK
Bazı yaşıtalarına göre aşırı hareketli olabilirler. Bu durumun birçok nedeni olabilir. Genelde aşırı hareketli çocuk denince aklımıza hiperaktif çocuklar gelir. Çocukta aşırı hareketlilik her ortamda oluyor ve yer zaman dinlemiyorsa o zaman hiperaktiviteden şüphelenmek gerekir. Bu durumda dikkat eksikliğinin de eşlik edip etmediğine bakmak gerekir. Aşırı hareketli çocuklar devamlı kıpır kıpırdırlar, yerinde duramazlar, sanki bitmez bir enerjileri var gibidir. Genelde aşırı hareketli çocukların durumu okula başladıkları dönemde belirgin bir şekilde fark edilir. Öğretmenden sık sık uyarı alınması anne baba olayın farkına daha da iyi varır. Bu durum çocuğun sosyal ilişkilerini ve ders başarısını etkiler. Normalde belli bir kapasitede olan bu çocuklar ders başarısızlığı ile karşımıza gelir. Bu durumlarda ilaç tedavisi ve diğer tedavi yaklaşımları çocuğun geleceği açısından önemlidir. Aşırı hareketlilik durumu çocuğun sıkıntı ve problemlerine bağlı olarak ta gelişebilir. Alta yatan sıkıntının stres etkeninin halledilmesi ile çocuğun bu hareketliliğinde azalma olur. Bu çocukların genelde anne babalarında da buna benzer bir hareketlilik çocukluk dönemlerinde olabilir. Bu tür çocuğu olan anne babaların olaya gayet sakin yaklaşarak, bu hareketliliği ve çocuğun psikososyal gelişimini iyi yönlendirmeleri gerekir. Aşırı hareketliliği yüzünden çok eleştirilen ve sosyal ortamlardan dışlanan çocuklarda, başka problemler oluşabilir. Bu çocukları sportif faaliyetlere yönlendirmek, onları olumlu ve faydalı faaliyetlerle meşgul etmek, enerjilerini bazı hobilere kanalize etmek dikkat eksikliği ve hiperaktivite durumu varsa tedavisini sağlamak önemlidir.
