Stres, bireyin adaptasyon yeteneğine göre karşılaştığı zorluğa karşı verdiği tepkidir. Göreceli bir kavramdır çünkü biri için stres kaynağı olan bir olay, diğer bir başkası için olmayabilir. Ne yazık ki stres içinde yaşamak günümüz koşullarının kaçınılmaz bir parçasıdır. Ancak kişi bununla başa çıkmayı öğrenebilir hatta iyi yönde kullanabilir. Çünkü iki tür stres vardır. Bunlardan Olumlu Stres iyi sonuçlar çıkartabilir. Bir hedefe ulaşırken bireyin karşılaştığı zorluklara karşı dayanma gücü ve enerji verir.
Olumsuz Stres ise bireyin kendine güvenini kaybetmesine neden olan, yetersizlik duygusu, çaresizlik, umutsuzluk ve hayal kırıklığı meydana getirir. Sıfır stres heyecansız, bitkisel hayat gibi bir yaşam olacaktır. Ancak limiti aşan stres de fiziksel ve ruhsal dengeyi tamamen bozduğundan çok tehlikeli olabilir. Çünkü bu durumda birey, aşırı enerji harcamakta ve tükenmektedir.
İnsan, is ortamında uyum arar. Uyumun olmaması bir stres kaynağıdır. İnsanı iş görmekten alıkoyacak bir engelleme çıkartır. Genelde işsizliğin yaygın olduğu ülkelerde ve ekonomik kriz dönemlerinde daha sık rastlanır.
Birey ve bireyin içinde bulunduğu durumdan kaynaklanan stres kaynakları da vardır. İnsanlar kişilikleriyle bağlantılı davranışlar gösterirler. Stresi yönetebilmek için öncelikle kendimizi tam olarak tanımamız gerekir. Uyuşturucu, alkol, sigara, kahve ve televizyon gibi alışkanlıklar aslında başımıza gelen olumsuzlukların nedenini görmemize engel olan durumlara dönüşebilirler. Gerçeklerden kaçmak değil, onlarla yüzleşmek, neden olan durumu anlamak ve dönüştürerek ortadan kaldırmak gerekir. Meditasyon gibi insanın kendi varlığı ile yalnız kaldığı durumlarda bireyin kendini daha iyi tanıması ve stresini yönetmesi hatta olumsuz stresi yok etmesi mümkündür. Ayrıca kişinin yapmaktan keyif aldığı bir hobi ile uğraşması da stresten korunmak için çok etkilidir.
Bireyin fiziksel açıdan iyi durumda olması strese direnç göstermesini kolaylaştıracaktır. Fiziksel ve zihinsel iyi durumda olan insanlar, günlük hayattan kaynaklanan strese daha kolay karşı koyar. Bu yüzden uyandıktan sonra yapılan gerinmeler, rutin egzersizler ( mümkünse açık havada jogging ve/veya en az 30 dakika spor ), serin duş, güçlü bir kahvaltı ile güne başlamak, gülmek, bardağın dolu tarafını görmek, kişiyi strese karşı daha dirençli yapacaktır.
Stresle başa çıkmak ve huzurlu yaşamak için temel öneriler :
• Kendinizi ve sözde stres yaratan çevre şartlarını iyi tanıyın.
• Kendinizle ve diğer insanlarla barışık olun, başta kendinizi sevin.
• Özeleştiri yapın ve herkes tarafından sevilmeyi beklemeyin.
• Kendinizi vazgeçilmez görmeyin.
• Yapabildiklerinizle yetinmeyi bilin. Sahip olduklarınıza kalpten şükran duyun.
• Daha fazlasını isterken sabırla adım adım ilerleyin.
• Kaybettikleriniz için üzülmeyin ancak nedenini araştırın.
• “Her işi yaparım” ya da “Hiçbir şey yapamam” demeyin.
• Bedeninizi kontrol edin. Gerginliklerinizin farkına varın.
• Zihninizi kontrol edin. Ne düşündüğünüzün farkına varın.
• Zamanın ( geçmiş ve geleceğin ) tutsağı olmayın.
• Şimdiki zamanı farkına vararak keyifle yaşayın.
• Dengeli beslenin. Sadece doymak için yemeyin.
• Fiziksel gelişime zaman ayırın, egzersiz yapın.
• Açık havada derin nefesler alın.
• Alışkanlıklarınızın farkına varın.
• Bugünün işini yarına bırakmayın.
• İş yerinden çıkınca işle ilgili düşünceleri orda bırakın.
• Tatile zaman ayırın.
• Öfke ve olumsuz duygularınızı bastırmayın. Uygun şekilde kendinizi ifade edin.
• Sevmediğiniz bir şey istenirse nazik biçimde “Hayır” demeyi bilin.
