Müslüman olan erkek ve kadının; hür, âkıl, bâliğ ve mukîm ise, ihtiyacından fazla ve nisap miktarı kadar da malı veya parası varsa, Kurban Bayramı için, niyet ederek, bayramın üçüncü günü akşama kadar belli bir hayvanı kesmesi vacip olur. İhtiyaç eşyası; 1 ev, 1 aylık yiyecek, 3 kat elbise, çamaşır, evde kullanılan eşya ve âletler, hizmetçiler, binecek vasıtaları, meslek kitapları ve ödeyeceği borçlarıdır.
Kurban; koyun, keçi, sığır ve deveden birini bayramın ilk üç gününde kurban niyeti ile kesmek demektir. Bir sığır veya deveyi 7 Müslüman ortak alıp kesebilirler. Bu hayvanları, fakire veya hayır cemiyetlerine diri olarak sadaka vermek kurban olmaz.
Bir gözü görmeyen, topal olup yürüyemeyen, dişlerinin yarısı yok olan, gözünün, kulağının ve kuyruğunun çoğu, ön veya arka bir ayağı kesilmiş olan, çok zayıf olan hayvan kurban olmaz.
Kurbanın ve her hayvanın yedi yerini yemek haramdır:
1- Akan kanı,
2- Bevl âleti,
3- Bezeleri,
4- Bevl (idrar) kesesi,
5- Safra kesesi,
6- Dişi hayvanın önü,
7- Hayaları. (Koç yumurtası da deniyor.)
Kurban etinin üçte birini evine, üçte birini komşulara, gerisini fakirlere vermek müstehaptır. Hepsini fakire vermek veya hepsini eve bırakmak da olur. Derisi namaz kılan fakire verilir veya evde kullanılabilir.
Kurban Kesmenin Fazileti
Kurban nisabına malik olanın, kurban kesmesi vacib iken, kurban kesilmeyen ev inleyerek, sahibine beddua eder, (Kurban kesmediğin gibi Cenab-ı Allah sana iyilik yapmayı nasip etmesin!) der. O ev, o yıl belalara düçar kalır. Kurban kesenin evi ise, memnun olur, sahibine hayır dua eder. Kurban kesmeyi bir nimet bilmeli! Kurban kesen Müslüman, kendini Cehennemden azat etmiş olur. Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cimrilerin en kötüsü [vacib olduğu hâlde] kurban kesmeyendir.)[S. Ebediyye]
(Hâli vakti yerinde olup da kurban kesmeyen, namaz kıldığımız yere gelmesin!) [Hâkim]
(Kurbanın postunun her kılına ve her parçasına bir sevab vardır.)[Hakim]
(Kurbanlarınız semiz olsun. Onlar Sıratta bineklerinizdir.) [Zâd-ül mukvin]
(Kurbanın derisindeki her tüy sayısınca size sevab vardır. Kanının her damlası kadar mükâfat vardır. O sizin mizanınıza konacaktır. Müjdeler olsun!) [İbni Mace]
(Kurbanlarınızı gönül hoşluğuyla kesin! Çünkü hiçbir Müslüman yoktur ki, kurbanını kıbleye döndürüp kessin de, bunun kanı, boynuzu, yünü, her şeyi kıyamette kendi mizanına konan sevabı olmasın!) [Deylemi]
(Sevab umarak kurban kesen, Cehennemden korunur.) [Taberani]
(Kurban bayramında yapılan amellerden Allahü teâlâ katında kurban kesmekten daha kıymetlisi yoktur. Daha kanı yere düşmeden Allahü teâlâ, onu muhafaza eder. Onunla nefsinizi tezkiye edin, onu seve seve kesin!) [Tirmizi]
(Kurbanların en hayırlısı boynuzlu koçtur.) [İbni Mace]
(Ya Fatıma, kurbanının yanına git! Kesilirken orada bulun! Kurbanının yere akacak ilk kan damlasıyla, geçmiş günahların affedilir.) [İ. Hibban]
(Kesilen kurban, Kıyamette, etiyle, kanıyla 70 kat büyüyerek mizana konur.) [İsfehani]
